Çin ve Suudi Arabistan Arasında Derinleşen Enerji İşbirliği Küresel Dengeleri Etkiliyor

ABD Başkanı Donald Trump’ın Orta Doğu ziyareti öncesinde Suudi Arabistan ile Çin arasında enerji işbirliği adımları atılarak, küresel güç dengelerinin yeniden şekilleneceği öngörülüyor.

Küresel süper güç olma hedefi güden Çin, önemli yatırımlar yaparak Suudi Arabistan’daki rafinaj ve petrokimya sektörlerine varlığını genişletirken, Suudi Arabistan da Asya pazarında etkisini artırıyor.

Çinli petrol şirketi Sinopec’in Suudi Arabistan’ın ulusal petrol şirketi Aramco ile imzaladığı ortak girişim anlaşması, bu kapsamdaki en son adımı oluşturuyor.

Suudi Arabistan’da bulunan Yanbu Aramco Sinopec Rafineri Firması’nda petrokimya genişleme projesine destek vermek amacıyla yapılan Yatırım Ortaklığı Çerçeve Anlaşması ve Fujian Sinopec Aramco Rafineri-Petrokimya Firması’nın kuruluşu, bölgedeki enerji işbirliğinin derinleştiğini gösteriyor.

Uzmanlar, Suudi Arabistan’ın Çin ile geliştirdiği ticari ilişkilerin kaynak çeşitliliğini artırma stratejisinin küresel dengeleri etkileyebileceğini öngörüyor.

ABD ve Suudi Arabistan İlişkisi Risk Altında

Londra merkezli enerji danışmanlık şirketi Facts Global Energy’nin Orta Doğu Petrol Piyasası Uzmanı Palash Jain, ABD Başkanı Donald Trump’ın Suudi Arabistan ziyaretinin, bölgenin stratejik önemini vurguladığını belirtti.

Jain, ABD’nin Orta Doğu’daki etkisinin azalmasının ve Çin’in bölgedeki varlığının artmasının Washington’un uzun vadeli stratejik çıkarlarını etkileyebileceğini ifade etti.

Riyad’ın Çin ile güçlenen ilişkisinin ABD için risk oluşturabileceğini söyleyen Jain, bu durumun ABD’nin küresel liderliğine ve doların rezerv para statüsüne zarar verebileceğini belirtti.

Araştırma kuruluşu Energy Aspects Jeopolitik Araştırmalar Bölümü Başkanı Richard Bronze, Suudi Arabistan’ın ABD ve Avrupa’nın yanı sıra Çin ile de ilişkilerini geliştirdiğini ve stratejik hedeflerine odaklandığını aktardı.

Bronze, Trump’ın Orta Doğu ziyaretinde yapılacak büyük yatırım taahhütlerinin önemli olduğunu ve bu durumun Suudi Arabistan’ın ABD ile olan ilişkilerini etkilemeyeceğini belirtti.

ABD’nin Suudi Arabistan’daki Rolü

Washington Arap Körfez Ülkeleri Enstitüsü Misafir Öğretim Üyesi Kate Dourian, Çin’in Suudi Arabistan’da yaptığı büyük yatırımların ülkenin petrol dışı ekonomisini geliştirmesine destek olduğunu belirtti.

Dourian, Suudi Arabistan’ın ABD ile güvenlik konusundaki ilişkilerini sürdürmeye devam ettiğini ve ABD’nin ülkenin güvenliğini sağlayan ana aktör olduğunu vurguladı.

Dourian, Suudi Arabistan’ın ABD’ye yönelik yatırım planlarının masaya yatırılacağı Trump’ın ziyareti sırasında enerji, güvenlik ve nükleer enerji gibi konuların ele alınacağını belirtti.